Yeniden Kavramsallaştırma Dönemi - Yazar: Derya Acar Başeğmez

Yeniden kavramsallaştırma 1970’lerde ABD’de ortaya çıkan, geleneksel program geliştirme anlayışına karşı çıkan bir akımdır. Yeniden kavramsallaştırma” kavramı, ABD’de eğitim programı alanında bir paradigma değişimini ifade eder. Davranışsal hedefler, planlar ve değerlendirme yoluyla programların geliştirilebileceği fikrine karşı çıkar. Program çalışmalarının geliştirme ve yönetme işlevleri eleştirilerek, programı anlamaya doğru bir yönelim başlamıştır. 1970 öncesi program geliştirme çalışmalarının teknik bir iş olduğu, ancak 1970 sonrasında odak noktasının felsefe, otobiyografi, tarih gibi daha kapsamlı konuların olması gerektiği savunulur.

Eğitim programı alanında meydana gelen içsel ve dışsal olaylar, ABD’de kriz yaşanmasına neden olmuştur. İşlemlere aşırı odaklanma, etik konusunun dışarıda bırakılması, politik naiflik sorunları içsel olaylar olarak sıralanabilir. Dışsal olaylara bakıldığında ise Sputnik olayı, toplumlarda meydana gelen özgürleşme hareketlerine yönelik isyanlar, kültürlere ait bilgilerinin toplumlarda farklılık göstermesi gibi sorunlar sıralanabilir. Bu sorunlar ise ABD’de yeniden kavramsallaştırma sürecini başlatmıştır.

Ülkemizde ABD’de olduğu gibi eğitim programları alanında yeniden kavramsallaştırma döneminin olduğu tam olarak söylenemez. Ancak ülkemizde program alanında ciddi sorunlar yaşanmakta ve bunlar kriz olarak görülebilmektedir. YÖK 1997 yılında “eğitim programları ve öğretim” bölümünün lisans programlarını kapatmıştır. Bu durum, nitelikli eğitim programcısı yetiştirilmesi sürecini olumsuz etkilemiştir. Özel okul öncesi kurumlarda hangi programların kullanıldığı, çalışan personelin ne kadar nitelikli olduğu da ayrı bir tartışma konusudur. Okul öncesi eğitimin, aileden sonra ilk eğitim kurumu olduğu düşünüldüğünde burada yapılacak yanlış eğitimlerin çocuklar üzerinde kalıcı hasarlar bırakacağını söylemek mümkündür. Programların hazırlanmasında ne kadar üzücü bir durum ki akademisyenlerden görüşler çok fazla alınmamaktadır. Okul öncesi eğitimden başlanarak üniversite eğitimi de dahil olmak üzere hazırlanacak programlarda akademisyenlerden daha fazla görüş alınması ve hazırlanan programların kuramsal temellere dayandırılması gerektiğini düşünüyorum.