Yaratıcı düşünme, benzerlerinden
farklı düşünmek ve orijinal fikirler üretmektir. Eğitim sistemimize
bakıldığında 1924-2004 yılları arasındaki program kazanımlarında “yaratıcılık” kavramı
yer almaktadır. 2004 yılı sonrasında “yenilikçi düşünme” kavramı kullanılmaya
başlanmıştır. İnovasyon ise
yaratıcılığın ticari ustalıkla birleşmesidir. Bir anlamda yeni şeyler üretme ve
yapmadır. Radikal ve artırımsal inovasyon olarak temelde ikiye ayrılmaktadır.
Radikal inovasyon maddi ve manevi değer yönü olan ilk buluştur. Artırımsal
inovasyon ise ilk buluşun üzerine bir şey ekleme, genişletmedir. Ülkemizde
radikal inovasyon örneği olarak “Köy Enstitüleri” verilebilir. Radikal ve
artırımsal inovasyon türlerinin ürün, hizmet, süreç, organizasyonel ve deneyim
alanında olmak üzere beş alt kategorisi bulunmaktadır.
+Ürün alanında inovasyon: Farklı ve
yeni ürünün geliştirilmesidir.
+Hizmet alanında inovasyon: Yeni veya
önemli ölçüde değiştirilmiş hizmet yaklaşımıdır. Örnek olarak Mustafa
Güzelgöz’ün kütüphaneyi halkın ayağına götürmek amacıyla eşeği ile köylere hizmet
vermesi gösterilebilir.
+Süreç alanında inovasyon: Var olan
yöntemlerin iyileştirilip daha fazla geliştirilmesidir. Eğitim alanında daha çok
bu inovasyon türünün etkileri görülmektedir.
+Organizasyonel alanda inovasyon: Yeni
çalışma ve iş yapma yöntemlerinin geliştirilmesidir. Tıp alanında jigsaw
yönteminin kullanılması örnek olarak verilebilir.
+Deneyim alanında inovasyon: Kişinin,
öğrencinin, müşterinin, hastanın kendini özel hissetmesini sağlamaktır.
Bu konudaki düşüncelerimi şu şekilde
özetleyebilirim. Eğitim sistemimizde okullarda yaratıcılık ve inovasyonun
yerleştirilmesi ve geliştirilmesinde öğretmenlere önemli sorumluluklar
düşmektedir. Öğretmenlerin önemli modeller olduğu düşünüldüğünde sınıf içi ve
sınıf dışı uygulamalarda yaratıcı düşünme becerilerine ilişkin davranışlarda
bulunması öğrencilerin de hayatlarında yenilikçi düşünme becerilerini
kullanabilmelerini kolaylaştıracaktır. Bu bağlamda özellikle öğretmenlerin bu
yönlerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılabilir. Kulüp çalışmaları ve
etkinlik köşeleri ile hem öğretmenler hem de öğrenciler yaratıcı yönlerini
geliştirerek yeni ürünler ortaya çıkarabilirler. Bu amaçla öğretmenlere hizmet
içi eğitim uygulamaları ile kendilerini geliştirme imkanları tanınabilir. Eğitim
politikaları geliştirilirken yaratıcılık ve inovasyon kavramlarının
geliştirilmesine yönelik uygulamalar yapılabilir. Çünkü sorgulayan, yaratıcı düşünen,
eleştiren ve kendini sürekli geliştiren öğrencilerin geliştirilmesi
öğretmenlerin bu kavramları hayatlarına nasıl aktardıklarıyla bir anlamda
yakından ilişkilidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder